Dil Yanlışları Noktalama İmleri Yazım Bilgisi

Dil Yanlışları, Noktalama İmleri, Yazım Bilgisi

NOKTA (.)

1. Olumlu ya da olumsuz bildirme cümlelerinin sonuna konur:

♦ Bundan böyle hiçbirinizi dinlemeyeceğim.

♦ Hepinizle tek tek görüşmek istiyorum.

2. Bazı kısaltmaların sonuna konur ‘

♦ Dr. (Doktor), Apt. (Apartman), İst. (İstanbul)

3. Tarih yazımında:

* 31.03.1952, 19.05.1919

Not: Tarihlerde ay adları yazılırken nokta kullanılmaz:

♦ 31 Mart 1952

4. Sıra bildiren sayılarda —(î)nci eki yerine 5. sınıf, 3. Selim, 2. cilt

5. Saat, dakika, saniye gösteren sayılar arasına konur:

♦ Maç 21.45′te başladı.

♦ Ders 9.30′da bitecek.

6. Sayılarda basamaklar arasına konur

♦ 1.670.350

7. Kuruluş adlarının kısaltmasında nokta kullanılmaz:

♦ TRT, PTT, İSKİ, TBMM

8. Çarpı işareti yerine kullanılır.

♦ 150.2=300
​

VİRGÜL (,)

1. Eş görevli sözcükleri, söz öbeklerini ayırmada kullanılır:

♦ Uğraş, didin, düşün. (Yüklemleri ayırmış.)

♦ Masanın üzerinde kitaplar, defterler vardı. (Özneleri ayırmış.)

♦ Paltosunu, çantasını alıp çıktı. (Nesneleri ayırmış.)

2. Sıralı cümleleri ayırmada kullanılır

♦ Okulunu bitirdi, askerliğini yaptı.

♦ Eve geldi, uyudu.

3. Uzun cümlelerde özneden sonra kullanılır:

♦ Babam, birkaç gün sonra iş gezisine çıkacak.

♦ Ahmet, kim bilir kaç kişinin canına kıydı.

4. Anlam karışıklığını önlemek için zamir ve adlaşmış sıfatlardan sonra konur:

♦ Yaşlı, doktoru dikkatle dinliyordu.

♦ O, köşedeki saatçide seni bekliyor.

5. Ara sözleri ayırmak için kullanılır:

♦ Elindeki kitabı, sanırım bir macera romanıydı, bir türlü bırakamıyordu.

♦ En sevdiğim kadını, eşimi, çok ihmal ettim.

6, Kabul, red, teşvik bildiren sözcüklerden sonra kullanılır:

♦ Hayır, öyle yapmamalısın.

♦ Peki, oraya bir gün gideriz.

♦ Haydi, gidiyoruz artık.

7. Seslenmelerin sonuna konur:

♦ Sevgili Dostlar,

♦ Çocuklar, beni dinler misiniz?

8. Tırnak içine alınmamış alıntı cümlelerinin başına ve sonuna tırnak İşareti yerine kullanılır:

♦ Bir düşünür, söz tohumdur, diyor.

♦ Mustafa Kemal, sanat hayattır, de.
​

NOKTALI VİRGÜL ( ; )

1. Öğeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri ayırmak için kullanılır:

♦ Baba, duydukları karşısında ne yapacağını bilemedi; yutkundu, bir şey söyleyemedi.

2. Aralarında “ama, fakat…” gibi bağlaçlar bulunan bağlı cümlelerde bu bağlaçtan önce veya bu bağlaçların yerine kullanılır:

♦ Dokunma kalbime; çok incedir, kırılır.

♦ Çok iyi anlattı; ama dinleyen olmadı.

3. Öznenin diğer Öğelerle karışmasını önlemek için kullanılır:

♦ Edebiyat; duygu, düşünce ve hayallerin güzel ve etkili anlatılması sanatıdır.

♦ Zeki; çalışkan, gururlu bir çocuktur.

4. Her biri kendi içinde bağımsız olan sıralı cümlelerde kullanılır:

♦ Kel ölür, sırma saçlı olur; kör ölür, badem gözlü olur.

♦ At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır.

5. Cümle içinde virgülle ayrılmış tür ve söz öbeklerini ayırmada kullanılır.

♦ Erkek öğrencilere siyah tişört, sarı şort; kız öğrencilere pembe tişört, siyah şort verildi.
​

İKİ NOKTA ( : )

1. Kendisinden sonra örnek verilecek cümlelerin sonuna konur:

♦ Garipciier’İ hatırlayalım: O. Veli, M. Cevdet, O. Rıfat.

2. Açıklamalardan Önce kullanılır

♦ Nesne ikiye ayrılır:

1. Belirtili nesne

2. Belirtisiz nesne.

3. Karşılıklı konuşmalardan ve aktarma sözlerden önce konur:

Yaşlı kadın sordu:

- Ne var kızım, niye geldin?

Atatürk: “İstikbal göklerdedir.” demiştir.

4. İki noktadan sonraki açıklama bağımsız bir cümle ise büyük harfle; iki noktadan sonraki açıklama örneklerden oluşuyorsa küçük harfle devam edilir.

•> Asla şunu unutma: Her insan sevilmeye değer.

•> Güzel şeyler almış: kazaklar, pantolonlar…
​