Kütahya Gediz İlçesi

Ekrem

Yönetici-Admin
Yönetici
Süper Mod
Üyemiz
Katılım
22 Şubat 2011
Mesajlar
9,111
Tepkime puanı
81
GEDİZ
Gediz, Kütahya ilinin bir ilçesi. İlçe Kütahya'nın 96 kilometre güney doğusunda yer alır. Daha yakın bir il olan Uşak'a ise 58 Km. mesafededir. İlçe merkezinin nüfusu 19.546, kasaba ve köyler nüfusu ise 33.242 olmak üzere ilçenin toplam nüfusu 52.788'dir. Yüzölçümü 1442 km², deniz seviyesinden yüksekliği 736 metredir. Eşsiz derecede güzel Murat Dağı kaplıcaları ve Ilıca kaplıcaları bulunur

Coğrafi Durum ve Doğal Yapı
İlçenin yüzölçümü 1733 Km2, Denizden yüksekliği 736 metredir. Kütahya - Uşak - İzmir karayolu güzergahında bir transit merkezidir. Kütahya İline 98, Uşak İline 57 Km. mesafededir. İlçenin en yüksek yeri Murat Dağıdır. Gediz Nehri ve Porsuk Çayı bu dağın eteklerinden doğarlar. İlçenin iklimi İç Anadolu - Ege iklimi karakterini taşır

Tarihçe :
Gediz en eski yerleşim yerlerindendir. İlk Tunç Çağ ve Hitit (M.Ö.1800-1200) dönemlerinde iskan gördüğü höyüklerde yapılan yüzey araştırmasından anlaşılmaktadır. Çavdarhisar'daki AIZANOI antik kentinde yaşayan halk ile ticari ve ekonomik bağı bulunmaktaydı. Kendi adına sikke basan ve sikkeler üzerinde KADOHNON olarak (KADI) adı geçen Gediz, Roma döneminde (M.S.II.-III.y.y) Aızanoı gibi bir şehir devletiydi. Atina Olimpiyatlarının küçük bir benzeri burada yapılıyordu. Sikkeler üzerinde SEBASTA OMOBOMIA olarak bu oyunlar yazılmıştır.

Murat dağları eteğinde olması nedeniyle antik kaynaklarda bu dağın adı DİNDAMOS olarak geçmektedir. Afrodit'in buraya geldiğinden bahsedilmektedir.Gediz'de tespit edilen eski yerleşim yerleri ve mezarlık alanları olarak ; Eski Gediz, Fırdan,Gökler, Yenikent, Ece, Altıntaş,Gümüşlü, Yağmurlar, Çeltikçi, bulunmaktadır. Bizans döneminde piskoposluk merkezi olmuş,Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde sancak olarak yönetilmiştir.
1429 tarihinde Osmanlı'ya geçmiştir.1911 yılında önemli bir yangın geçirmiştir.
5 Ağustos 1920 de Yunan işgaline uğramıştır. Abide olarak biline Kocahan'da çarpışmalar olmuş Yunan kuvvetleri bozguna uğratılmıştır. Bu savaşta şehit olanlar için bir abide dikilmiş ve Kocahan adı ''ABİDE'' olarak değiştirilmiştir. 1Eylül 1922 de düşman işgalinden kurtarılmıştır.

İdari Yapı ve Nüfus
2000 Yılı Genel Nüfus Sayımı resmi olmayan geçici sonuçlara göre, İlçe nüfusu 95.869 dur. Nüfusun 27.503' ü İlçe merkezinde, 68.366' sı ise, belde ve köylerde yaşamaktadır. İlçe merkezinde 9 mahalle olup, ayrıca 51 köy, 14 belde ve 36 mahalle ve köy bağlısı bulunmaktadır

Kültür,Turizm ve Spor :
Kültür Varlıkları olarak İlçenin Eskigediz Beldesinde tarihi hamam, su kemeri ve köprü bulunmaktadır. Yine Abide Köyünde Abide Şehitliği adı altında şehitlik bulunmaktadır.
Gediz İlçesinde Merkez Belediyesine ait Ilıca Kaplıcası ile Turizm Bakanlığına ait Murat Dağı Kaplıcaları bulunmaktadır. Ilıca Kaplıcasından dört mevsim, Murat Dağı kaplıcasından yaz sezonunda yararlanılmaktadır. Yine Murat Dağı'nda Kızılay'a ait dinlenme ve gençlik kampı bulunmaktadır.

İlçede şehir stadı, semt spor sahası, halı saha, Eskigediz spor sahası ve Yeşilçay futbol sahası olmak üzere dört adet tel örgü ihatalı spor sahası ve 250 kişilik bir adet kapalı spor salonu bulunmaktadır. Gediz İlçesini 1.Amatör kümede 9 takım, 2'nci amatör kümede ise 6 takım temsil etmektedir. 15 klüpte toplam 715 lisanslı oyuncu mevcuttur.

Altyapı ve Ulaşım :
İlçe Merkezi Kütahya-Uşak-İzmir karayolu güzergahında bir transit merkezidir. Kütahya İl merkezine 98 Km.dir. Bu yolun tamamı asfaltla kaplıdır. İlçenin altyapı sorunu bulunmamaktadır. Kasaba ve köylerinin 30 adedinin yolu asfalt kaplama olup, 21'inin stabile kaplamadır. 16 adet köyde kanalizasyon olup, 35 köyde kanalizasyon bulunmamaktadır. Ayrıca köylerin tamamında içme suyu mevcuttur.

Gediz Muharebeleri
"Umum Kuva-yi Milliye Komutanı" olan Mirliva Ali Fuat Paşa ile Kuvvayı Seyyare Komutanı Çerkes Ethem'in Yunan işgaline karşı 1920 yılı Ekim ayı sonunda yaptıkları harekat. Taarruz planını Genelkurmay Başkanı ismet paşa kabul etmese de, TBMM kuvvetleri zayiatlar verdikten sonra Gediz'i geri alarak, İzmir'in İşgalinden sonra ilk defa Yunanlıların işgal ettikleri bir bölgeden geri çekilmelerini sağladılar. Harekatın bitiminde Kuva-yi Milliye Komutanlığı lağvedildi ve Umum Kuva-yi Milliye Komutanı olan Ali Fuat Paşa Moskova Büyükelçiliğine tayin edildi. Yerine kurulan iki komutanlıktan "Batı Cephesi Komutanlığı"na Albay İsmet Bey, "Güney Cephesi Komutanlığı"na ise Refet Paşa tayin edildiler.

Savaşın Nedenleri

Yunanlılar Bursa üzerinden taarruza geçmişlerdi. Uşak ve Gediz'in 29 Ağustos 1920'de düşmesinden sonra cephenin ele geçirilmesi için planlama çalışmaları yapılmaktaydı. 18 Ekim 1920'de Alayunt tren istasyonunda Ali Fuat Paşa tarafından birlik komutanlarına yapılacak Gediz Taarruzu hareket planları anlatıldı.

Savaşın Başlaması

Emet Milli Müfrezesi ile Milli Kuvvet (Bolşevik) taburuna Simav istikametinden takviye gelebilecek düşman kuvvetlerini durdurma görevi verildi. 24 Ekim 1920 de Gediz’e taarruza başlandı ancak Yunanlıların yoğun ateşi sonucunda TBMM birlikleri Efendi Köprüsü sırtlarına çekildiler. Bu taarruzda 3 subay, 24 er şehit ve 3 subay, 24 er de yaralanmıştı. 25 Ekim 1920 de Yunuslar sırtlarından Yarbay Mehmet Arif Bey Komutasındaki 11. Tümen düşman kuvvetlerine tekrar taarruza başladı. Kuvve-i Seyyare'nin desteğinin gelmemesi ve karanlığın basması üzerine taarruz durduruldu. Bu çatışmada 9 subay 133 er şehit, 10 subay,168 er yaralı verilmişti. Bu iki taarruz sonucu Gediz’deki 13. Yunan tümeni takviye gelinceye kadar Hamidiyehanı' nın 4 km. gerisine çekilmişti. Yunanlılar bu arada 26 ölü ,68 yaralı vermiştir. 26 Ekim 1920 saat 9:00 da Emet Müfrezesi ve arkadan 61. Tümen Gediz’e girerek bu bölgede TBMM hakimiyetini tesis etmişlerdir.

Hamidiyehanı Muharebesi

Hamidiyehanı gerisindeki Yunan birliklerine Çerkes Ethem komutasındaki Kuvve-i Seyyare ile 190. Alay 27 Ekim 1920 günü öğleden sonra taarruza başlar. İki gün süren şiddetli muharebe sonucunda sayıca üstün Yunan kuvvetleri karşısında Türk kuvvetleri geri çekilmek zorunda kalmıştır. Kuvve-i Seyyare ve 11 ile 61. tümen birliklerinden 5 subay 33 er şehit olmuş, 83 er de yaralanmıştı. Düşman 16 ölü 55 yaralı vermişti. Bu çekilme üzerine 31 Ekim 1920 de Yunan birlikleri tekrar Gediz'e girer. Türk topçu ateşi altında kalan Yunan birlikleri Uşak hattını güçlendirmek üzere tekrar geri çekildiler. 12 Kasım 1920'de 13. Yunan Tümeni Gediz'i boşaltarak Gediz'i TBMM kuvvetlerine teslim etmek zorunda kalmışlardır. Böylece 24 Ekim'de başlayıp 12 Kasım'da sona eren Gediz muharebelerinde her iki taraf ta önemli zayiatlar verdikten sonra o zamana kadar Batı Anadolu'da önemli bir direniş görmeden işgal bölgesini sürekli genişleten Yunan Ordusu ilk defa işgal ettiği bir bölgeden geri çekilmek zorunda bırakılmıştır.

Ali Fuat Paşa'nın Moskova Büyük Elçiliğine atanması üzerine Garp (Batı) Cephesi Komutanlığı, Batı ve Güney cepheleri olarak ikiye ayrıldı. Batı Cephesi Komutanlığı'na 9 Kasım 1920'de Albay İsmet Bey, Güney Cephesi Komutanlığına ise Refet Paşa, atandılar.
 
Üst Alt