Uşak Karahallı İlçesi Genel bilgi ve görüntüler

Uşak - Karahallı



(Karahallı İlçe Haritası)

KARAHALLI

Karahallı Genel Görünüm

GENEL
Karahalliyi kimler kurdu ne zaman kurdu kesin net bir bilgi belge ve tarih yoktur. Karahallinin karatifil karahalil karahalullu gibi isimlerin olduğunu yazili belgelerde görüyoruz. Ertugrul TAYLAN Usak adi üzerine yazılarında Cevat TÜRKAY in başbakanlık arşiv belgelerine göre (Osmanlı imparatorluğunda oymak aşiret ve cemaatler Ist.1979s.902 ye göre) Karahalli nin Karahalil aşiretince kurulmuş olduğunu yazıyor.

Prof. Dr. Mehmet Akif Erdogdu 16.yy ortalarında Usak şehri yazılarında Oguz yörük cemaatleri Usak yaylalarında yaylamakta idi Hattabunlarin bir kismi bu dönemde kendi cemaat isimlerini taşıyan köyler kurmaya başlamışlardı ki bu olay anadolu iskan tarihi açısından önemlidir .Uşak yaylaları ve köyleri 16 yy ortalarında temel olarak akkoyunlular ve Avşar Yörüklerine aitti. Bu bilim adamının oguz Yörükleri kendi cemaat isimlerini tasiyan köyler kurmuslardir görüsüne göre karahallinin karahalil aşiretince kurulmuş olduğunu doğruluyor ne zaman hangi yıllarda kuruldu bu bilinmiyor Şurası kesin Oguz Yörükleri kurmuştur.

Karahalli halkı arasında karahallinin kurulusu ile ilgili anlatılan bir hikaye vardır. Hikayeye göre : Bir Türkmen yörügünün 4 oglu vardır.Karahalil karahallıyı ;karabedir,Karabedirleri,Deli-hidir Delihidirlıyı ,Garip hasan Karbasan i kurmuşlardır .Bu hikayenin doğruluğu yada yanlışlığını belgeleyen bir belge yoktur.

KARAHALLI YÖRESİNDE
Hititler,Lidyalılar,Persler,Iskender imparatorluğu, Persler yıkılınca Makedonya krallığı ,Bergama krallığı,Roma imparatorluğu,Bizans imparatorluğu,Anadolu Selçuklu Türk devleti, Germiyanogulları beyliği Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti devleti kurulmuştur.
Osmanlı devleti idari örgütünde Uşak Anadolu beylerbeyliğinin Kütahya sancağına bağlı bir ilçe olmuştur.
Tanzimattan sonra (1839) dan sonra Bursa Hüdavendigar eyaletinin Kütahya sancağına bağlı Uşak kazası olmustur.karahallida usak a bagli bir köydür. 1.dünya savaşından sonra yunan işgalini yasamış istiklal savasını yasamış olan yöremiz .Cumhuriyet döneminde Kütahya ilin Uşak ilçesine bağlı Karahalli köyü olan ilçemiz 15 Temmuz 1953 te 6129 sayılı kanunla Uşak il olmuş Karahalli da ayni kanunla ilçe yapılmıştır.

KARAHALLI ADI NEREDEN GELMEKTEDİR?
İlçenin tarihini ortaya koyacak kesin bilgiler yoktur. Ancak halk arasında yaygın bir inanışa göre Karahallı'yı, Kara Halil adında bir Türkmen beyi kurmuştur. Bundan 700 yıl önce Karahallı bölgesine yerleşen Kara Halili Türkmen oymağı tarihi süreç içerisinde konar-göçer hayat şeklinden yerleşik hayata uyum sağlamış ve kültürel yapılarında göçebe hayat tarzının motiflerini de barındırmışlardır. Kara Halil Oğulları, Karahallı bölgesine yayılarak civar bölgelerde de yerleşim birimleri oluşturmuşlardır. Böylece Karahalil'in yerleştiği köyün adı Karahallı, Garib Hasan'ın yerleştiği köyün adı Karbasan, Kara Bedir'in yerleştiği köyün adı Karabedirler Köyü olarak zaman içerisinde değişikliğe uğramıştır.

TARİHİ
Osmanlı Devleti Öncesi Karahallı
M.Ö. 4000 yıllarda bölgede yerleşilmeye başlanmıştır. M.Ö. 1800 yıllarda Hititler bölgeye gelmişlerdir.M.Ö. 1200 lu yıllarda Frigyalıların egemenliğine geçmiştir.Bölge M.Ö.547 de Pers imparatoru Kirus ile Perslerin eline geçmiştir. M.Ö.324 Büyük İskender Persleri mağlup ederek Makedonya devletini kurmuştur.M.Ö.260 Bergama Krallığı ve M.Ö.132 ile M.S.395 yılları arasında bölge Roma İmparatorluğu hakimiyetinde kalmıştır. Bölgede M.S. 165 yılında Pepouza şehri kurulmuştur. Bölge M.S 395 den 1072 ye kadar Bizans hakimiyetinde kalmıştır.1071 Malazgirt te Selçuklu Türkleri ile Bizanslılar arasındaki Türklerin zaferi ile sonuçlanan savaştan sonra bölge Selçuklu İmparatorluğu hakimiyetine girmiştir. 13 Yüzyılda da Türkler bölgeye gelip bugünkü Karahallı şehrini kurmuşlardır. 13 - 14 yüzyıl Germiyanoğulları hakimiyetinde ki ilçe 1429 yılından itibaren Osmanlı imparatorluğuna bağlanmıştır.

Cumhuriyet Dönemi Karahallı
Karahallı 1907 yılına kadar varlığını köy olarak sürdürmüş, 1908 yılında nahiye olmuştur. Uşak 1953 yılında Kütahya’ dan ayrılarak İl statüsüne kavuşunca Karahallı da ilçe olmuştur. 28 Ağustos 1920 de Yunan işgaline uğramış olan İlçemiz, 2 Eylül 1922 de düşman işgalinden kurtarılmıştır.

Karahallı’nın tarihi değerleri arasında yer alan Clandras Köprüsü M.Ö. 600’lü yıllarda yapılmıştır. Tarihi ipek yolunun vazgeçilmez bir köprüsü olan Clandras Köprüsü ilk günkü görkemiyle hala ayakta durmaktadır.

Ayrıca Hıristiyanlığın 7 mezhebinden biri olan ve uzun süredir yerleşim yeri bulunamayan Monteizm mezhebi ilçemize bağlı Karayakuplu Köyünün 3 km. güneyinde Banaz Çayının kıyısında bulunmuştur. Bilim adamlarınca yapılan uzun çalışmalar sonucu bulunun antik Pepuza kenti tamamen gün ışığına çıkarıldığında Karahallı turizm açısından büyük bir potansiyel güce sahip olacaktır.

COĞRAFİ YAPISI
Karahallı Uşak iline bağlı merkeze 65 km uzaklıkta karasal iklimin hüküm sürdüğü tarıma elverişli olmayan arazi yapısına sahip bir ilçemizdir. Doğusunda Sivaslı (Uşak), batısında Ulubey (Uşak), güney doğusu Çivril (Denizli) ve güneybatısı Bekilli (Denizli) ilçeleri bulunmaktadır.İlçenin toplam yüzölçümü 460 km² olup rakımı 873 m. dir.İlçeden geçen tek akarsu Banaz Çayı'dır ve Ege denizi'ne Didim civarlarından dökülür. İlçemizin Uşak İline mesafesi 65 kilometredir. İlçemizin komşu ilçeleri doğusunda Sivaslı, batısında Ulubey, güney-doğusunda Denizli İline bağlı Çivril, güney batısında Bekilli’ dir.


EKONOMİ
Karahallı da ekonomi tekstile dayanmaktadır.Ilçedeki tekstil üretimi Osmanlı İmparatorluğu döneminde el tezgahları ile başlamıştır.Dokumacılık temel gelir kaynağıdır. El tezgahları ile başlanılan tekstil sanayi zamanla teknolojiye ayak uydurmuştur. Bugün bilgisayarlı hızlı üreten bir yapıdadır.

Elle dokunan tezgahlarda peştamal, tülbent, üstlük , kaput bezi üretilmiş olup, daha sonra her alanda kullanılan kaput bezi üretimine hız verilmiştir. İlçedeki tekstilci işadamları teknolojik gelişmelere ayak uydurmuşlar ve Karahallı da her türlü tekstil üretimi yapabilecek tecrübe, birikim ve imkanlara sahip olmuşlardır.Karahallı Türkiye nin en önemli tekstil üretim merkezlerinden biri konumundadır.

İlçede tahminen 1000 - 1200 adet tezgah bulunmakta olup , Üretim ufak atölye ve büyük modern fabrikalarda yapılmaktadır. İlçe pamuklu dokuma sanayi uluslararası piyasalarla iş yapma yönünde ilerlemektedir.

İlçe bölgesinde tarım ikinci planda kalmış olup, sulama olmaksızın tarım yapılır.

Bölgede buğday.tütün ,mercimek ,nohut, pamuk ,haşhaş, susam gibi ürünler yetiştirilir. Bölgede çok çeşitli kırmızı ve beyaz üzüm bağları bulunur. Bölgede üretilen üzümler 17 km uzaklıktaki komşu ilçe Bekilli de şarap yapılır. Bölge şarabı çok kaliteli ve meşhurdur.

NUFÜS DURUMU
İlçemiz Ege bölgesinin şirin ilçelerinden birisidir. İlçe nüfusu resmi kayıtlara göre 5243'tür. Karahallı dışında yaşayan Karahallılılar'la birlikte toplam nüfusu 35 - 40 bin civarındadır. Karahallı'ya bağlı 1 adet belde, 14 adet köy vardır.


EĞİTİM DURUMU
İlçemiz okullarında toplam 120 derslik mevcut olup, okullaşma oranı %100’dür. Okullarımızda derslik başına 14 öğrenci düşmektedir. İlçe Merkezindeki Veyis Turan Çok Programlı Lisesi dışında derslik ihtiyacı bulunmamaktadır.

Geçtiğimiz yıllarda çok önemli bir sorun olan öğretmen eksikliği, İlçemizin 04.03.2006 tarih ve 26098 sayılı Resim Gazetede yayınlanan MEB Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 24 maddesinde D sınıfı ilçe statüsünde belirlenmesi ile ortadan kalkmıştır.

Yapılan çalışmalar ve değerlendirmeler sonucunda ilçe merkezi ve köylerde ilköğretim çağında olup da okula gitmeyen çocuk bulunmamaktadır.

İlçemizde Uşak Üniversitesine bağlı 2 yıllık Meslek Yüksek Okulu 1993-1994 öğretim yılında açılmıştır. 2006-2007 öğretim yılında 1. sınıfta 40, 2. sınıfta 50 olmak üzere toplam 90 öğrenci mevcuduyla eğitim-öğretimine devam etmiştir. Meslek Yüksek Okulu eğitim ve öğretimini Türkiye Diyanet vakfına ait binada sürdürmektedi

İlçe Halk Kütüphanesi 1996 yılında hizmete açılmış olup, kendi binasında Halk Eğitimi Merkezi Müdürlüğü ile birlikte hizmet vermektedir.

İlçemizde Gençlik ve Spor Müdürlüğünün teşkilatı bulunmamaktadır. 1 adet futbol sahası mevcut olup, Valilik,Kaymakamlık ve Belediye imkanları ile çimlendirilmiştir. Ayrıca Karahallı Spor 1. Amatör Kümede, Delihıdırlı Spor ise 2. Amatör kümede futbol maçlarını sürdürmektedirler.

2006-2007 öğretim yılına ait okul, öğretmen ve öğrenci, memur, hizmetli ve lojman sayıları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir

CLANDRAS HAKKINDA

Karahallı’nın tarihi değerleri arasında yer alan Clandras Köprüsü M.Ö. 600’lü yıllarda yapılmıştır.

Karahallı çevresinin en önemli tarihi yapıtı olan clandras köprüsü zaman akışı içinde dünü bugüne bağlayan önemli bir yapıttır .Geçmişi günümüze bağlayan doğudan batıya uzanarak akışına devam eden Banaz çayı Menderes nehrine karışır Bu çay uşak tan denizli bölgesine uzanan yol üzerindedir. İşte bu çay üzerinde ilk çağlarda geçişi sağlayan clandras köprüsü takriben 2500 senelik bir tarih abidesidir

Köprü kasnak şeklinde kemerlidir Eni:1,75 m uzunluğu:24 m derinliği 17 metredir Çok kuvvetli taş kayalar üzerine inşa edilmiştir.

1979 senesinde Uşak ve çevresindeki tarihi tanıtmak için Karahallıya gelen TRT ekibi köprünü manzarasını ilginç bulmuş görüntüyü fotoğrafa almış TRT nin ekranlarında zaman boşluğu doldururken sık sık görüntülenmiştir .Bu da gösteriyorki Clandras köprüsü yapıldığı yer yapısı ve manzarası ile görülmeye değer bir yapıttır.

Uşak tarihi yazarı merhum öğretmen Haşim TÜMER kitabında;
Bu köprü sanki bir geçit vazifesi görsün insanlar kullansın diye değil bir depremden ikiye bölünmüş dağı büsbütün yarılmaktan kurtarmak için yapılmış bağlantı gibi tuhaf bir telkin uyandırmakta niçin hangi hizmeti görmesi için neden yapıldığını en küçük bir i,şaretle bildirmeyerek insanın baktıkça hayretini arttırmaktadır. Clandras köprüsünün yapılış tarzı büsbütün dikkat çekicidir köprünün iki ucu toprak içinde gömülmüş temeller üzerine değil vahşi dağ kayalarının yarı beli üzerine bindirilmiştir taşların yüzeyleri kalemle işlenmiş ve kemerlerin iri taşları zıvanalı olarak birbiri içine kenetlenmiştir kemeri kasnak biçimindedir köprünün iki ucunda işlek bir vazişfe gördüğüne alamet olacak aşıntı yoktur her hangi bir yerinde yapanı yaptıranı yoktur tarih kitaplarıda bize bu köprü ile ilgili bilgi vermemekte sadece Ord.Prof.İ.Hakkı UZUNÇAREŞILI nın kütahya şehri adlı eserinde zikre şayan anlatımı ile frigyalılara ait olduğu yazmaktadır

Birde lidya hükümdarı gyges in (MÖ.670-652) memleketinde ticareti geliştirmek için yaptırdığı meşhur kral yolunun üzerine düşmesinde lidyalılara ait olması gibi bir yakınlık vardır .Ramsay kral yolu güzergahını tarif ederken (Yolun dağlardan uşak ovasına girmiş olmasına....) yazar .Bu bilgi clandras köprüsünün kral yolu üstünde o yol için yapılmış olmasına işaret olmaktadır.

Köprünün etrafında banaz çayının akışına doyum olmayacak manzara güzelliği vardır köprünün yakınında karahallı elektrik santral binası bu tarihi abidenin ihtişamını ve çevresindeki manzara güzelliğini tamamlayan bir tesis olarak gözönüne gelmektedir elektrik santralının su fazlası beton kanal ile köprünün yanı başından banaz çayına akıtılmıştır 17 m yükseklikten dökülen 1 değirmenlik temiz beyaz su burada bir çağlayan olmakta ve banaz çayına karışmaktadır
Köprü 1960 yılına kadar kendi halinde idi iki yanında korkuluk yoktu üzerinden geçerler korku ile geçerdi .Sudan 17 m yüksekte çoğunun gözü kararır başı dönerdi .Rüzgarlı anlarda rüzgar insanı uçuracakmış gibi bir his gelirdi karahallı belediyesi köprünün üstüne beton sıva ve kenarlarına beton korkuluklar yaptırdı ışıkla süsledi ve aydınlattı böylece göz kararmadan iki yanındaki güzel manzarasını çaya akan şelaleyi rahatça seyredebilirsiniz
Köprünün batı yakasında kayalar oyularak su yolu yapılmış bu su yolunun taş oluklarla batıya doğru suyun akış istikametinde yapılmış büyük ihtimalle uyuz pınarı çevresindeki pınarlarınsuyu ulaş bağları denilen ve işlk çağlarda yerleşim yeri olan bu yerlere akıtılmıştır .

ULAŞIM: Tarihi clandras köprüsü körünün çevresinin doğal güzelliği uyuz pınarının kükürtlü şifalı suyu çevrenin üzüm ve meyvesi sebzesi çayın balığı gözü gönlü dinlendiren sakin ve doyumsuz manzarası tatlı iklimi ve karahallı hidroelektirik santralinin sosyal imkanları ile karahallı ve uşak çevresinin ideal dinlenme yerleridir nitekim bu düşünce ile bu güzel yerde karahallı belediyesi piknik ve dinlenme tesisleri kurmuştur.
Bu tesisler uşak a 45 km karahallıya 18 km dir.


(23 Nisan şenlikleri)


(Clandras'ta Yüzme Havuzu) >>>>>>>>>>>>>>>>> Clandras Köprüsü


Clandras Köprüsü >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> (Dokuma Fabrikasından Görünüm)


(Eski Evler) >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> (Eski Evler)


(Karahallı Giriş) >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> (Karahallı Sokak Araları)


(Pazar) >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>


(Balık Pazarı)>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> (Balık Pazarı)