Yalova, tarihçe,coğrafya,nüfus

ceylannur

Uzman Kardeşimiz
Üyemiz
Katılım
2 Eylül 2011
Mesajlar
3,872
Tepkime puanı
37
Yalova, bugünkü idari bölünüşe göre,merkez ilçeyle birlikte 6 ilçeden oluşmaktadır. İlçeler;Yalova Merkez,Altınova,Armutlu,Çınarcık, Çiftlikköy,ve Termal’dir. Yalova’nın 6 ilçe belediyesi ile birlikte , toplam 15 belediyesi bulunmaktadır; merkez ilçede 1 (Kadıköy), Altınova’da 3 (Kaytazdere,Subaşı ve Tavşanlı), Çınarcık’ta 4 (Koruköy,Esenköy, Kocadere ve Teşvikiye) ve Çiftlikköy’de 1 (Taşköprü) belediyesi ve toplam 43 köyü vardır.
Armutlu Yarımadası’nın kuzey kıyısı ile Samanlı Dağları’nın kuzey eteklerine kurulmuş olan Yalova, Türkiye’nin kuzeybatısında,Marmara bölgesinin güneydoğu kesiminde yer almaktadır.İlin kuzeyinde ve batısında Marmara denizi,doğusunda Kocaeli,güneyinde Bursa (Orhangazi-Gemlik ve İznik ilçeleri) ve Gemlik körfezi yer almaktadır. Yalova ilinin kuzeyinden güneybatısına kadar olan sınırları Marmara Denizi ile çevrilmiştir.Kıyılar,girintili çıkıntılı bir özellik göstermez. Yalova’nın 39-40º kuzey enlemi, 29-61º doğu boylamları arasında denizden yüksekliği 2 metre ,en yüksek noktası 926 metredir.839 kilometrekarelik bir alanı ile ülke yüzölçümünün % 0.11′lik bölümünü kapsamaktadır. Yalova, yüzölçümü itibariyle Türkiye’nin en küçük ilidir ve denize en uzun kıyısı olan ( 105 km ) turistik illerinden de birisidir. Yalova,verimli ve bereketli ovalara sahiptir.Çınarcık, Gökçedere, Kirazlı,Kılıçköy ve Taşköprü ile deniz arasında birbirinden alçak tepeciklerle ayrılan büyüklü küçüklü ovalar oluşmuştur.Bu ovalar,akarsular boyunca uzanmakta olup çevrelerinde meyvecilik,sebzecilik yapılmaktadır. Yalova’nın toplam yüzölçümünün( 847,000 ha ) %82 ‘si,tarım arazisi ( 221,730 ha ), orman alanı(468,090 ha) ve çayır-mera arazisinden( 7,944 ha ) oluşmaktadır. İlin bitki örtüsünü makiler ve ormanlar oluşturmaktadır.Samanlı Dağları’nın kuzey ve güneyinde vadi içlerinde bulunan makiler,bu kütlenin etekleri boyunca kesintili şeritler ve parçalar halinde bulunurlar.Yalova’nın güneyindeki dik yamaçlar tümüyle gür bir orman örtüsü ile kaplıdır.Ormanlık alanlarda genellikle kayın,meşe,gürgen,kızılcık,kestane ve ıhlamur ağaçları görülür.Yalova’daki ormanlardan çevrenin odun ve kereste ihtiyacı karşılanmaktadır…

TARİHÇESİ
Yalova ili, Samanlı Dağları’nın kuzeye bakan eteklerinde kurulmuş, doğal güzellikleri, plajları ve ünlü kaplıcalarıyla önemli yerleşim yerlerinden biridir. Yalova yöresinde yerleşim çok eski tarihlere kadar gider. Önceleri bataklık bir alan olan bugünkü il merkezinde yerleşim ise çok daha sonradır. ilin güneyinde Doğu-Batı istikametinde uzanan Samanlı Dağları’nın Antik Çağ’daki adı Arganthonios’idi. O devrin tipik Anadolu adı olan Arganthonios, bize yöredeki yerleşimin i.Ö.2000’lere, yani Hattı-Hitit dönemine kadar gittiğini gösterir. Kent merkezi yakınında bulunan kaplıcalar, Antik Çağ’da Pythia Therma olarak adlandırılıyordu. ilk çağdan beri yararlanılan şifalı sıcak maden suyu kaynaklarından tesislerin kurulması ve geliştirilmesi, kentin büyüyüp tanınmasında rol oynadı.
Yalova yöresi, tarih içinde Bitinya, Roma, Doğu Roma (Bizans) toprakları içinde yer aldı. Yerleşmenin antik dönemdeki tam adı bilinmemekle birlikte, yöreye PYLOPYTHiA ve XENODOCHiON dendiği, çeşitli kaynaklarda yer almaktadır.
Günümüzdeki Hersek ve Çiftlikköy arası, Roma, Doğu Roma (Bizans) imparatorlarının ve saray çevrelerinin yazlık sayfiye kenti olarak ün yapmıştı.
Adı geçen bölge, HALiZONES TOPRAKLARI ya da YALAKOVASI olarak tanınıyordu. Yöre, Haçlı seferleri sırasında önemli bir tahribata uğradı.
Selçuklular, 21 Ekim 1096’da bugünkü Hersek Köyü civarında bulunan KiBOTOS’ta, Haçlı öncülerini geri püskürttüler.
1301’te, Osmanlılar, Hersek-Yalakdere Vadisi-iznik yolu üzerinde bulunan Koyunhisar (Çobankale)’da, Bizanslıları yendiler ve akınlarını deniz kıyısına kadar sürdürdüler.
Osmanlı tarihinin ilk devirlerindeki dönüm noktası ise, 27 Temmuz 1302’de oldu. Osman Gazi komutasındaki Türkler, Yalakdere Vadisi’nin denize açılan ağzında ve Hersek civarında yapılan Bafeus Muharebesi’nde Bizanslıları büyük bir mağlubiyete uğrattılar.
Bazı tarihçiler, bu olayı Osmanlı Devleti’nin kesin kuruluş tarihi olarak kabul ederler.
Gerek 1301’deki Koyunhisar Muharebesi’nde, gerekse 27 Temmuz 1302’deki Bafeus Muharebesi’nde, Osmanlılar Bizanslıları yenmelerine rağmen, Çobankale (Koyunhisar) ve deniz kıyısındaki Yalakonya Kalesini ele geçirememişlerdi.
Yalova yöresi, 1337’de Yalakonya Kalesi ve Çobankale düştükten sonra, Emir Ali tarafından Osmanlı topraklarına katıldı.
XV ve XVI ncı yüzyıl tarihçileri, yöre için YALAKOVA ve YALAKABAD adlarını kullandılar.

COĞRAFYA
Yalova, Türkiye’nin kuzeybatısında, Marmara Bölgesi’nin güneydoğu kesiminde yer almaktadır. ilin kuzeyinde ve batısında Marmara Denizi, doğusunda Kocaeli, güneyinde Bursa (Orhangazi-Gemlik) ve Gemlik Körfezi yer almaktadır. Yalova, 39–40 Kuzey enlemi, 29–61 Doğu boylamları arasında yer almaktadır. Denizden yüksekliği 2 Metre, en yüksek noktası 926 metredir. 847 km2’lik alanı ile ülke yüzölçümünün % 0.11’lik bölümünü kaplamaktadır. Yalova doğu kıyılarındaki düzlükler dışında, dağlık bir bir araziye sahiptir. Bölgenin güneyi; batıdan doğuya doğru izmit – Sapanca arasında Kocaeli sıradaşları ile birleşen Samanlı Dağları’yla kaplanmış durumdadır. Birçok tepelerin bulunduğu bu dağlık arazide en yüksek tepe (926 m.) Beşpınar tepesidir.
Yalova ilinin kuzeyinden güneybatısına kadar olan sınırları Marmara Denizi ile çevrilmiştir. Kıyılar girintili çıkıntılı bir özellik göstermez.
ilin bitki örtüsünü makiler ve ormanlar oluşturmaktadır. Samanlı dağlarının kuzey ve güneyinde vadi içlerinde bulunan makiler, bu kütlenin etekleri boyunca kesintili şeritler ve parçalar halinde bulunurlar.
Yalova’nın güneyindeki dik yamaçlar tümüyle gür bir orman örtüsü ile kaplıdır. Ormanlar ilin yaklaşık % 5‘ini kaplar. Ormanlık alanlarda genellikle kayın, meşe, gürgen, kızılcık, kestane ve ıhlamur ağaçları görülür.
Marmara Bölgesi’nin doğusunda yer alan Yalova ilinin iklimi, Makro – klima tipi olarak; Akdeniz ve Karadeniz iklimleri arasında bir geçiş niteliği taşır. Yalova iklimi, kimi dönemlerde karasal iklim özelliklerini yansıtmaktadır. Yalova bölgesinde kuzeyden ve güneyden gelenler, sakin nitelikli olmak üzere başlıca üç tür hava akımı egemendir. ilde yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve bol yağışlıdır.
il bugünkü idari bölünüğe göre merkez ilçeyle birlikte 6 ilçeden oluşmaktadır.
ilçeler;
Merkez ilçe
Altınova
Armutlu
Çınarcık
Çiftlikköy
Termal’dir

NÜFUS
Yalova ilinin nüfus artış hızı 1990–1997 yılları arasında yaklaşık 2 kat artış göstermiş olup, bu tarihler arasında 113.417 olan genel nüfus 7 yıllık bir sürede 163.916 kişiye yükselmiştir. Bu artışa en önemli neden ilin 1995 yılında ilçe statüsünden il statüsüne geçmiş olmasıdır. Nüfus artış hızı 17 Ağustos 1999 tarihinde meydana gelen deprem ile birlikte durma noktasına gelmiş, depremin hemen sonrasında bir miktar azalma olmuşsa da 2000 yılında ilin iskân sorununa sağlanan geçici çözümler ile nüfusta yeniden artış trendi gözlenmiştir. Ancak bu artış miktarı deprem öncesi oranlarının çok gerisinde kalmıştır. Yalova nüfusu cinsiyet bakımından incelendiğinde;iehir merkezinde kadın nüfusun erkek nüfustan fazla olduğu, ancak köylerde dengenin erkek nüfus lehinde değiştiği ve toplam erkek nüfusun toplam kadın nüfustan fazla olduğu görülmektedir.
Nüfusun yaş oranında incelendiğinde ise, nüfusun % 50’den fazlasının 10–39 yaş arasında yer aldığı görülmektedir.
DiE Kentsel Nüfus Artış Hızı Endeksi ve Nüfus Artış Hızı Endeksine göre yapılan değerlendirmede; 2005 yılında Yalova il Nüfusunun 190.826 olduğu; 2020 yılında da 279.430 olması öngörülüyor. Nüfus hareketleri açısından bakıldığında ise; 2000 yılında nüfusun % 41 köylerde, % 59’u ise şehirde yağmakta iken; 2005 yılında nüfusun % 39’u köylerde,% 61’i şehirde yaşamakta; 2020 yılında ise nüfusun % 34’ü köylerde,% 66’sının ise şehirde yaşaması öngörülüyor.

YÖRESEL YEMEKLER
Yalova’da yerel mutfağa özgü yemekler arasında, Pavli (haşlanmış lahana yaprağı kökü), Papara (mısır unundan yapılan çorba), kara lahana yemeği, Luhu şuşkey (mısır ekmeği doğranmış lahana yemeği), Çirbuli (Kırmızıbiberli yumurta), Lalanga (tavada yapılan ince hamur yemeği), Çubiyiş gayi (kestane yemeği) sayılabilir. Tatlılardan ise papa (süt ve un karışımı tatlı), Silohto (hamur tatlısı), Paponi (un ve şekerden yapılan tatlı), Meçavçevi tepsi (cevizli hamur tatlısı) Yalova’nın diğer lezzetlerindendir.
Yöre mutfağı, Yalova ili’nin çeşitli sosyal yapısı ve buraya göç ederek gelenlerin kendi kültürünü yaşatma isteği Yalova’da zengin bir mutfak kültürünün doğmasına yol açmıştır
 
Üst Alt